Tín chỉ Carbon và thị trường Carbon tiềm năng và triển vọng tại Việt Nam
Trước tình hình biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, việc giảm thiểu phát thải khí nhà kính là nhiệm vụ cấp bách. TC Energy xin giới thiệu bài viết này để cung cấp cái nhìn tổng quan về tín chỉ carbon, thị trường carbon, cách tính toán và tiềm năng phát triển tại Việt Nam. Hy vọng rằng bài viết sẽ mang đến thông tin hữu ích, góp phần thúc đẩy các giải pháp năng lượng bền vững và bảo vệ môi trường.
Tín chỉ carbon là gì?
Tín chỉ carbon là đơn vị đo lường dùng để kiểm soát lượng khí thải carbon dioxide (CO2) và các khí nhà kính khác gây hiệu ứng nhà kính, góp phần làm biến đổi khí hậu. Một tín chỉ carbon thường tương đương với việc giảm thải một tấn CO2 hoặc lượng khí nhà kính khác tương đương. Tín chỉ này được tạo ra thông qua các dự án giảm phát thải như năng lượng tái tạo, cải thiện hiệu suất năng lượng, hay bảo vệ rừng.
Thị trường carbon là gì?
Thị trường carbon là hệ thống mua bán tín chỉ carbon, giúp các quốc gia, công ty, hay tổ chức đạt được mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính. Trong hệ thống này, các bên có thể mua bán, trao đổi tín chỉ carbon dựa trên nhu cầu phát thải của mình. Thị trường carbon tạo động lực tài chính cho các dự án giảm phát thải và khuyến khích việc đầu tư vào công nghệ xanh và bền vững.
Cách tính tín chỉ carbon
Tính toán tín chỉ carbon dựa trên lượng khí nhà kính được giảm thải so với một kịch bản phát thải cơ sở. Các bước cơ bản bao gồm:
- Xác định kịch bản phát thải cơ sở: Đánh giá lượng khí thải sẽ được phát sinh nếu dự án giảm phát thải không được thực hiện.
- Đo lường giảm thải thực tế: Theo dõi và đo lường lượng khí thải thực tế sau khi triển khai dự án.
- Tính toán tín chỉ carbon: Số tín chỉ carbon được tính bằng cách lấy chênh lệch giữa kịch bản phát thải cơ sở và lượng phát thải thực tế, thường là một tín chỉ carbon tương đương với một tấn CO2 được giảm thải.
Các loại thị trường carbon
Có hai loại thị trường carbon chính:
- Thị trường carbon tự nguyện: Các công ty và tổ chức tự nguyện tham gia mua bán tín chỉ carbon nhằm đạt mục tiêu bền vững hoặc vì lý do trách nhiệm xã hội doanh nghiệp.
- Thị trường carbon bắt buộc: Được điều chỉnh bởi các quy định và luật pháp của các chính phủ hoặc tổ chức quốc tế. Các công ty và tổ chức trong thị trường này bắt buộc phải tuân thủ các quy định về giảm phát thải và có thể mua bán tín chỉ carbon để đáp ứng các yêu cầu pháp lý.
Thị trường tín chỉ carbon tại Việt Nam khi nào được triển khai?
Theo Nghị định 06/2022/NĐ-CP, giai đoạn đến hết năm 2027 sẽ xây dựng quy định quản lý tín chỉ carbon, hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon; xây dựng quy chế vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon; triển khai thí điểm cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon trong các lĩnh vực tiềm năng và hướng dẫn thực hiện cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon trong nước và quốc tế phù hợp với quy định của pháp luật và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; thành lập và tổ chức vận hành thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon kể từ năm 2025; triển khai các hoạt động tăng cường năng lực, nâng cao nhận thức về phát triển thị trường carbon.
Tiềm năng phát triển thị trường carbon ở Việt Nam
Việt Nam có tiềm năng lớn trong việc phát triển thị trường carbon nhờ vào nhiều yếu tố:
- Nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú: Việt Nam có nhiều cơ hội phát triển năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió, và thủy điện.
- Nhu cầu giảm thải khí nhà kính cao: Là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu, Việt Nam có nhu cầu cấp thiết trong việc giảm phát thải và bảo vệ môi trường.
- Chính sách hỗ trợ từ chính phủ: Việt Nam đã và đang triển khai nhiều chính sách, chương trình hỗ trợ phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.
- Hợp tác quốc tế: Việt Nam có thể hưởng lợi từ sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ các tổ chức quốc tế và các quốc gia phát triển trong việc xây dựng và vận hành thị trường carbon.
Thị trường carbon không chỉ giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu giảm phát thải mà còn mở ra cơ hội kinh doanh mới, thúc đẩy công nghệ xanh và tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào việc bảo vệ môi trường.
